سقراط: اصلاحگرِ اخلاقی
نویسنده
چکیده مقاله:
سقراط در جستوجوی معرفتی است که ما را از فضیلتهای اخلاقی آگاهی بخشد و در عمل نیز بدان فضیلتها آراسته سازد. او با مبتنی ساختنِ اخلاق بر معرفت، فلسفه و راه زندگیِ خود را یگانه میسازد و به سنجهای برای ارزیابیِ راهورسمِ رایج در اخلاق و دین و سیاست و سخنوری دست مییابد تا به یاری آن کاستیهای اخلاقی را در حوزههای مذکور بازشناسد. کژیها و کاستیهایِ شایعی که او بر آنها خرده میگیرد و در بازاندیشی و اصلاحِ آنها میکوشد، عبارتاند از ترجیحِ ستمکردن بر ستمکشیدن؛ مقابلهبهمثل و انتقامجویی؛ ستیزهجویی و نیرنگبازی در میان ایزدان؛ فریبکاری و سنگدلیِ ایزدان درحق آدمیان؛ دادوستدِ ایزدان با آدمیان (بدین معنی که ایزدان در ازاءِ دریافتِ پیشکش از آدمیان، نیازهای آنان را برآورند)؛ روا شمردنِ بهرهکشیِ زبردستان از فرودستان؛ و سرانجام، سخنوریِ اقناعی یا جلوهفروشانه و فریبنده.
منابع مشابه
فضیلت و سعادت در اندیشه اخلاقی سقراط
پرسش ”سعادت چیست؟“ از جمله مهمترین پرسشهایی است که اندیشه فیلسوفان یونان باستان را به خود مشغول داشته بود. در آن دسته از محاورات اولیه افلاطون که به احتمال زیاد نمایانگر اندیشه سقراط هستند، سقراط به بررسی مسائل اخلاقی و میکوشد تا حد ممکن، تبیینی از چیستی فضیلت (یا فضایل)، زندگی سعادتمندانه و نسبت میان فضیلت (یا فضایل) و تحقق سعادت به دست دهد. در این مقاله، با قبول اصل سعادتباوری سعی شده ...
متن کاملفضیلت و سعادت در اندیشه اخلاقی سقراط
پرسش ”سعادت چیست؟“ از جمله مهم ترین پرسش هایی است که اندیشه فیلسوفان یونان باستان را به خود مشغول داشته بود. در آن دسته از محاورات اولیه افلاطون که به احتمال زیاد نمایانگر اندیشه سقراط هستند، سقراط به بررسی مسائل اخلاقی و می کوشد تا حد ممکن، تبیینی از چیستی فضیلت (یا فضایل)، زندگی سعادتمندانه و نسبت میان فضیلت (یا فضایل) و تحقق سعادت به دست دهد. در این مقاله، با قبول اصل سعادت باوری سعی شده است...
متن کاملسقراط سوفسطایی
سقراط را امروز فیلسوفی می شناسیم که مخالف بنیادی جریان سوفسطایی گری نیمه ی دوّم قرن پنجم پیش از میلاد و سرسلسله ی سنت فلسفی ای است که افلاطون و ارسطو رواج داده اند و در سرتاسر تاریخ فلسفه با تغییرات و تعدیل هایی به حیات خود ادامه داده است. امّا آتنیان معاصر سقراط او را به عنوان یکی از اعضای حلقه های سوفسطایی و به جرم بدعت در الهیات و اغوای جوانان به اعدام محکوم کردند و با خوراندن سم شوکران به جها...
متن کاملسقراط سوفسطایی
سقراط را امروز فیلسوفی میشناسیم که مخالف بنیادی جریان سوفسطاییگری نیمهی دوّم قرن پنجم پیش از میلاد و سرسلسلهی سنت فلسفیای است که افلاطون و ارسطو رواج دادهاند و در سرتاسر تاریخ فلسفه با تغییرات و تعدیلهایی به حیات خود ادامه داده است. امّا آتنیان معاصر سقراط او را به عنوان یکی از اعضای حلقههای سوفسطایی و به جرم بدعت در الهیات و اغوای جوانان به اعدام محکوم کردند و با خوراندن سم شوکران به جها...
متن کاملنقد نیچه بر سقراط
جهان راز آلود و رمز آمیز اسطوره های یونان باستان که همزاد خیال آدمیان بود و آدمی با دل بدان متصل بود با پیدایش نگرش نوین سقراطی به تدریج فرو ریخت. سقراط نگرشی آپولونی را عرضه کرد که براساس آن همه چیز باید به داوری خرد یا عقل سنجیده می شد و حقیقت هر چیز با عقل شناخته می شد زیرا داور نهایی عقل بود. از این رو تراژدی که مهم ترین هنر یونانیان بود به کناری رانده شد زیرا روح علمی که سقراط مبشر آن بود ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 10 شماره 19
صفحات 231- 252
تاریخ انتشار 2016-10-22
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023